ಮೀಸೆ ಹೊತ್ತ ಟಮಾರಿನ್ ಮಂಗ!

ಬೆಕ್ಕಿನ ಮೀಸೆ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಚಿರಪರಿಚಿತ. ಅದೇ ರೀತಿ, ಟಮಾರಿನ್ ಮಂಗಕ್ಕೆ ಮುಖದ ಮೇಲೆ ಭರ್ಜರಿಯಾದ ಮೀಸೆ ಇದೆ. ಬೆಳ್ಳಗಿನ ಕೂದಲಿನ ಉದ್ದನೆಯ ಮೀಸೆಗೆ ಇದು ಫೇಮಸ್. ಇದರ ಮೀಸೆ ಜರ್ಮನ್ ದೊರೆ ಎರಡನೇ ವಿಲಿಯಂ  ಅವರನ್ನು ನೆನಪಿಸುವುದರಿಂದ ಎಂಪರರ್ ಟಮಾರಿನ್ ಎಂದೇ ಈ ಮಂಗವನ್ನು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.

ಮುಖಕ್ಕೆ  ಮೀಸೆಯೇ ಅಂದ!
ಪಶ್ಚಿಮ ಅಮೇಜಾನ್ ಕಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ಎಂಪರರ್ ಟಮಾರಿನ್ಗಳು ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಬ್ರೆಜಿಲ್ನ ಮಳೆ ಕಾಡು, ಪೆರು ಮತ್ತು ಬೊಲಿವಿಯಾಗಳಲ್ಲಿ ಇವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿವೆ. ಇವು ಇತರ ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿವೆ. ಇವುಗಳ ದೇಹ 9ರಿಂದ 10  ಇಂಚು ಉದ್ದವಿದ್ದು, ಬಾಲ 15 ಇಂಚು ಉದ್ದವಿರುತ್ತದೆ. 450 ಗ್ರಾಂ ತೂಕವಿರುತ್ತದೆ. ಕಾಲಿನಲ್ಲಿ ಪಂಜು ಇದ್ದು, ಉದ್ದನೆಯ ಉಗುರುಗಳಿವೆ. 
ಇವು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬೂದು ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಎದೆಯ ಮೇಲೆ ಹಳದಿ ಬಣ್ಣದ ಮಚ್ಚೆಗಳಿವೆ. ಕೈ ಮತ್ತು ಪಾದಗಳು ಕಪ್ಪು ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿದ್ದು,  ಬಾಲ ಕಂದು ಬಣ್ಣವಿರುತ್ತದೆ. ಇದೆಕ್ಕೆಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಎದ್ದು ಕಾಣುವುದು ಅದರ ಬೆಳ್ಳನೆಯ ಮೀಸೆ. ಎರಡೂ ಭುಜದಿಂದ ಹೊರಚಾಚಿದ ಅವುಗಳನ್ನು ನೋಡುವುದೇ ಚೆಂದ. ಕೇವಲ ಗಂಡು ಮಂಗಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ ಹೆಣ್ಣು ಮಂಗಕ್ಕೂ ಮೀಸೆ ಇರುತ್ತದೆ.

ಸುಗಂಧ ದ್ರವ್ಯ ಸೂಸುತ್ತವೆ:
ಇವು ಕುಟುಂಬದೊಂದಿಗೆ ಒಂದು ಸೀಮಿತ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತವೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ 75ರಿಂದ 100 ಎಕರೆ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಇವು ಸೀಮಿತವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಎದೆ ಮತ್ತು ಜನನಾಂಗದಲ್ಲಿರುವ ಗ್ರಂಥಿಯ ಮೂಲಕ ಸುಗಂಧ ದ್ರವ್ಯವನ್ನು ಹೊರ ಸೂಸುತ್ತವೆ. ಸುಗಂಧ ದ್ರವ್ಯ ಬಳಸಿ ಗಡಿಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.

ಕೂಗಿನ ಮೂಲಕ ಎಚ್ಚರಿಕೆ:
ಟಮಾರಿನ್ ಧ್ವನಿ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತದೆ. ದಟ್ಟವಾದ ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ಇನ್ನೊಂದು ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿರುವ ತನ್ನ ಕುಟುಂಬ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಕೀರಲು ಧ್ವನಿಯಿಂದ ಕೂಗಿ ಕರೆಯುತ್ತದೆ. ಅಪಾಯ ಎದುರಾದರೆ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಕೂಗಿನ ಮೂಲಕ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯ ಸಂದೇಶ ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಒಂದು ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ 2 ರಿಂದ 10 ಸದಸ್ಯರಿದ್ದು, ಹಿರಿಯ ಹೆಣ್ಣುಮಂಗ ಕುಟುಂಬವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸುತ್ತದೆ. 
ಅವಳಿ ಮರಿಗಳಿಗೆ ಜನನ:
ಇವು ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಕುಟುಂಬ ಸದಸ್ಯರೆಲ್ಲರೂ ಒಟ್ಟಾಗಿ ನಿದ್ರಿಸುತ್ತವೆ. ಹಗಲಿನಲ್ಲಿ ಆಹಾರ ಅರಸಿ ಮರದಿಂದ ಮರಕ್ಕೆ ಅಲೆಯುತ್ತವೆ. ಹಣ್ಣು, ಹೂವಿನ ಮಕರಂದ, ಪಕ್ಷಿ, ಹಲ್ಲಿ, ಮೊಟ್ಟೆಗಳು ಇವುಗಳ ಪ್ರಮುಖ ಆಹಾರ. 145 ದಿನಗಳ ಗರ್ಭಧಾರಣೆಯ ಬಳಿಕ ಹೆಣ್ಣು ಅವಳಿ ಮರಿಗಳಿಗೆ ಜನ್ಮನೀಡುತ್ತದೆ. ಗುಂಪಿನ ಎಲ್ಲ ಸದಸ್ಯರೂ ಮರಿಗಳ ಕಾಳಜಿ ವಹಿಸುತ್ತವೆಮರಿಗಳನ್ನು ಬೆನ್ನಮೇಲೆ ಹೊತ್ತುಕೊಂಡು ಕಾಡೆಲ್ಲಾ ಸುತ್ತುತ್ತದೆ. ಸಮಯಸಿಕ್ಕಾಗಲೆಲ್ಲಾ ಮರಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಆಟವಾಡುವುದರಲ್ಲಿ ಕಳೆಯುತ್ತದೆ.
ಅಳಿವಿನ ಅಂಚು:
ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಇವುಗಳ ಜೀವಿತಾವಧಿ 15 ವರ್ಷ. 20 ವರ್ಷ ಬದುಕಿದ ಉದಾಹರಣೆಯೂ ಇದೆ. ಸಂತಾನ ನಾಶದಿಂದಾಗಿ ಇಂದು ಟಮಾರಿನ್ಗಳ ಸಂತತಿ ತೀವ್ರವಾಗಿ ಕ್ಷೀಣಿಸುತ್ತಿದೆ. ಪೇಗನ್ಟನ್ ಪ್ರಾಣಿಸಂಗ್ರಹಾಲಯ ಇವುಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ.

ಫುಟ್ಬಾಲ್ ಆಗುವ ಅರ್ಮಡಿಲ್ಲೋ

ಅಪಾಯ ಬಂದಾಗ ಫುಟ್ಬಾಲ್ನಂತೆ ಸುರುಳಿಸುತ್ತಿಕೊಳ್ಳುವ ಅರ್ಮಡಿಲ್ಲೋ ಈಗ ವಿಶ್ವದ ಆಕರ್ಷಣೆಯ ಕೇಂದ್ರ ಬಿಂದು. ಏಕೆಂದರೆ, ಈ ಬಾರಿ ಬ್ರೆಜಿಲ್ ವಿಶ್ವಕಪ್ ಫುಟ್ಬಾಲ್ ಲಾಂಛನದಲ್ಲಿ ಅರ್ಮಡಿಲ್ಲೋ ಸ್ಥಾನಗಿಟ್ಟಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ವಿಶ್ವಕಪ್ ಲಾಂಛನವನ್ನು ಅಳಿವಿನ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಈ ಪ್ರಾಣಿಯ ರೂಪದಲ್ಲೇ ಬ್ರೆಜಿಲ್ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಫುಲೆಕೊ ಎಂದು ಹೆಸರಿಡಲಾಗಿದೆ. ಸಹಸ್ರಾರು ವರ್ಷಗಳ ಇತಿಹಾಸ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಪ್ರಾಣಿ ಬ್ರೆಜಿಲ್ನ ಗೌರವದ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ. ಅಳಿವಿನ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಈ  ಪ್ರಾಣಿಯ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಸಂಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ.  

ಫುಟ್ಬಾಲ್ ಆಗುವ ದೇಹ!
ಬ್ರೆಜಿಲ್ನ ಕಾಟಿಂಗಾ ಅರಣ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಾಣಸಿಗುವ ಇಲಿ ಆಕಾರದ ಪ್ರಾಣಿ ಅರ್ಮಡಿಲ್ಲೋ. ಮೈ ಮೇಲೆ ಎಲುಬಿನಿಂದ ಮಾಡಿದ ಕವಚ ಇದಕ್ಕಿದೆ. ಕವಚ ಹೊಂದಿರುವ ಏಕೈಕ ಸಸ್ತನಿ ಇದು. ಸ್ಪಾನಿಶ್ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಅರ್ಮಡಿಲ್ಲೋ ಅಂದರೆ, ಕವಚವಿರುವ ಸಣ್ಣ ಜೀವಿ. ಇವುಗಳ ತಲೆ, ಬೆನ್ನು, ಕಾಲುಗಳು ಮತ್ತು ಬಾಲಕ್ಕೆ ಕವಚವಿದ್ದು ನೋಡಲು ಸುಂದರ ವಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಅಪಾಯದ ಕ್ಷಣ ಎದುರಾದಾಗ ಚಿಪ್ಪನ್ನು ಮದುಡಿಕೊಂಡು ಫುಟ್ಬಾಲ್ ಚೆಂಡಿನಂತಾಗುತ್ತದೆ. ರಕ್ಷಣಾ ಕವಚದಲ್ಲಿ ದೇಹವನ್ನು ಹುದುಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಈ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಸರಾಸರಿ 5ರಿಂದ 59 ಇಂಚುಗಳಷ್ಟು ಉದ್ದ ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ. 2ರಿಂದ 60 ಕೆ.ಜಿ.ಯಷ್ಟು ತೂಕವಿರುತ್ತದೆ. ಕಪ್ಪು, ಕೆಂಪು, ಕಂದು ಬಣ್ಣಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತವೆ. ಚೂಪನೆಯ ಮೂತಿ ಮತ್ತು ಸಣ್ಣಗಾತ್ರದ ಕಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ 20 ಪ್ರಭೇದಗಳಿದ್ದು, ಒಂದೇ ಒಂದು ಜಾತಿಯ ಅರ್ಮಡಿಲ್ಲೋ ಮಾತ್ರ ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ ಕಾಣಸಿಗುತ್ತದೆ. ಉಳಿದ 19 ಪ್ರಭೇದಗಳು ದಕ್ಷಿಣ ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿವೆ. ಇವುಗಳ 11ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಭೇದ ಬ್ರೆಜಿಲ್ವೊಂದರಲ್ಲಿಯೇ ಇದೆ. ಸುಮಾರು 15 ವರ್ಷ ಇದರ ಜೀವಿತಾವಧಿ. ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಈ ಪ್ರಾಣಿಯನ್ನು ಟಾಟು ಬೋಲಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬ್ರೆಜಿಲ್ನ ಈಶಾನ್ಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಕಾಟಿಂಕಾ ಒಣ ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಅರ್ಮಡಿಲ್ಲೋ ಕಾಣಸಿಗುತ್ತದೆ.

ಕವಚದಿಂದ ವಾದ್ಯ ತಯಾರಿ
ಈ ಪ್ರಾಣಿಯ ಚಿಪ್ಪಿನಿಂದ ಚರಂಗೋ ಎಂಬ ವಾದ್ಯ ಸಲಕರಣೆಯನ್ನು ತಯಾರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅರ್ಮಡಿಲ್ಲೋ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಒಂದೇ ಮರಿಗೆ ಜನ್ಮ ನೀಡುತ್ತದೆ. ವಿಪರೀತ ಭೇಟೆಯಿಂದಾಗಿ ಇವುಗಳ ಸಂತತಿ ಕ್ಷೀಣಿಸುತ್ತಿದೆ. ಮೂರು ಹಂತದ ಕವಚ ಹೊಂದಿರುವ ಅರ್ಮಡಿಲ್ಲೋ ಮಾತ್ರ ತನ್ನ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಚೆಂಡಿನಂತೆ ಮುದುಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಇತರ ಪ್ರಭೇದಗಳು ಅಪಾಯ ಎದುರಾದರೆ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಕುಳಿಯನ್ನು ತೋಡಿ ಅದರೊಳಗೆ ಅಡಗಿ ಕೂರುತ್ತವೆ. ಇವು ಮಣ್ಣನ್ನು ಬಗೆಯಲು ಉದ್ದನೆಯ ಕಾಲು ಮತ್ತು ಉಗುರುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ನೆಲದ ಒಳಗೆ  ಸುರಂಗದ ಸಂಪರ್ಕ ಜಾಲವನ್ನೇ ನಿರ್ಮಿಸಿಕೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ಆಹಾರವನ್ನು ಹುಡುಕುವ ಸಲುವಾಗಿಯೂ ಇವು ನೆಲವನ್ನು ಬಗೆಯುತ್ತವೆ. ಚಿಕ್ಕ ಸಸ್ತನಿಗಳು, ಹಕ್ಕಿಯ ಮರಿ,  ಮೊಟ್ಟೆಗಳು ಇದರ ಆಹಾರ. ದಿನದಲ್ಲಿ 16ರಿಂದ 18  ತಾಸು ಬಿಲದಲ್ಲಿ ನಿದ್ರೆ ಮಾಡುವುದರಲ್ಲಿಯೇ ಕಳೆಯುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳ ದೃಷ್ಟಿ ಅಷ್ಟೇನೂ ಚುರುಕಾಗಿಲ್ಲ. ಆದರೆ, ವಾಸನೆಯ ಮೂಲಕವೇ ಬೇಟೆಯನ್ನು ಪತ್ತೆಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳಿಗೆ ಲೀಲಾಜಾಲವಾಗಿ ಈಜಲೂ ಬರುತ್ತದೆ. ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿದಾಗ 6 ನಿಮಿಷಗಳ ಕಾಲ ಉಸಿರಾಡದೇ ಇರಬಲ್ಲದು. ಇವುಗಳಿಗೆ ಮರ ಹತ್ತಲೂ ಬರುತ್ತದೆ. ನೆಲದಲ್ಲಿ ಬಿಲ ತೋಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದಿದ್ದರೆ, ಮರ ಏರಿ ರಕ್ಷಣೆ ಪಡೆಯುತ್ತದೆ.

ನೀರನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಹಾರುವ ಮೀನು

ಮೀನು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ನಾನಾ ರೀತಿಯ ಕಸರತ್ತು ಮಾಡುವುದರಲ್ಲಿ ಆಶ್ಚರ್ಯ ಏನೂ ಅನಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಎಂದೂ ನೀರನ್ನೇ ಬಿಟ್ಟಿರದ ಅದು ನೀರನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಹಾರಿದರೆ ಹೇಗಿರುತ್ತೆ? ಹೌದು, ನೀರನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಹಾರಬಲ್ಲ ಮೀನುಗಳೂ ಇವೆ. ಪಕ್ಷಿಗಳ ರಚನೆಯಂತಹುದೇ ರೆಕ್ಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಹಾರುವ ಮೀನು ಅವುಗಳಂತೆಯೇ ಹಾರಲೂಬಲ್ಲದು! ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ನಲ್ಲಿ ಇದಕ್ಕೆ ಫ್ಲೈಯಿಂಗ್ ಫಿಶ್ ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಮೀನುಗಳ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯವಾಗಿ ಎಕ್ಸೋಕೋಟಿಡೇ ಎಂಬ ಹೆಸರು. ಉಷ್ಣವಲಯದ ಸಮುದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಇವು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಾಣಸಿಗುತ್ತವೆ.

ಇದಕ್ಕಿದೆ ಹಕ್ಕಿಯಂತೆಯೇ ರೆಕ್ಕೆ

 ಹಾರಾಟದ ಬಗೆ ಹೇಗೆ?
ಶತ್ರುಗಳು ಆಕ್ರಮಣ ಮಾಡಿದಾಗ ಈ ಮೀನುಗಳು ರೆಕ್ಕೆಯ ಸಹಾಯದಿಂದ 50 ಮೀಟರ್ ದೂರದವರೆಗೂ ಹಾರಬಲ್ಲವು. ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಅಲೆಗಳು ಎದ್ದಾಗ ಉಂಟಾಗುವ ಗಾಳಿಯ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಬಳಸಿ 400 ಮೀಟರ್ವರೆಗೆ ನೀರಿನ ಮೇಲೆ ತೇಲಿಕೊಂಡು ಹೋಗಬಲ್ಲದು.
ನೀರಿನಿಂದ ಹಾರುವುದಕ್ಕೂ ಮುನ್ನ ನೀರಿನ ಒಳಗಡೆ ಈಜುವ ವೇಗವನ್ನು ವೃದ್ಧಿಸಿಕೊಳ್ಳತ್ತದೆ. ಬಳಿಕ ಬಾಲವನ್ನು ಬಡಿಯುತ್ತಾ ನೀರಿನ ಮೇಲೆ ಜಾರಿಕೊಂಡು ಸಾಗಿ ಮೇಲಕ್ಕೆ ಜಿಗಿಯುತ್ತದೆ. ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ದೂರ ಹಾರಿದ ಮೇಲೆ ಮತ್ತೆ ಪುನಃ ಇದೇ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿ ಮುಂದಕ್ಕೆ ಹೋಗುತ್ತದೆ. ನೀರಿನ ಒಳಕ್ಕೆ ಇಳಿಯದೇ ಮೇಲಿಂದ ಮೇಲೆಯೇ ಸುಮಾರು 400 ಮೀಟರ್ ದೂರಕ್ಕೆ ಸಾಗಬಲ್ಲದು. ಹಾರಿದಾಗ 4 ರಿಂದ 20 ಅಡಿ ಎತ್ತರವನ್ನು ತಲುಪುತ್ತದೆ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಹಡಗಿನ ಮೇಲೆ ಇಳಿದ ಉದಾಹರಣೆಗಳೂ ಇವೆ.
 ಫ್ಲೈಯಿಂಗ್ ಫಿಶ್ಗಳು ಗಂಟೆಗೆ 60 ಕಿ.ಮೀ ವೇಗದಲ್ಲಿ ಹಾರಾಟ ನಡೆಸುತ್ತವೆ. ಈ ಮೀನಿಗೆ ನಾಲ್ಕು ರೆಕ್ಕೆಗಳಿವೆ. ಮುಂದಿನ ಎರಡು ರೆಕ್ಕೆಗಳು ದೊಡ್ಡದಾರೆ, ಹಿಂದಿನ ಎರಡು ಚಿಕ್ಕವು. ನೀರಿನಿಂದ ಮೇಲೆ ಹೋದಂತೆ ರೆಕ್ಕೆಗಳು ಬಿಚ್ಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ರೆಕ್ಕೆಗಳು ತಂತಾನೇ ಬಡಿದು ಮೀನು ಮುಂದಕ್ಕೆ ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಮತ್ತೆ ನೀರಿಗೆ ಮರಳಿದ ಬಳಿಕ ರೆಕ್ಕೆಗಳು ಮಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ನೀರಿನ ಮೇಲ್ಮುಖವಾಗಿ ಜಾರುವಾಗ ಅದರ ಬಾಲ ಸೆಕೆಂಡಿಗೆ 70 ಬಾರಿ ಚಲಿಸುತ್ತದೆ. ಹಕ್ಕಿಯ ಹಾಗೆ ರೆಕ್ಕೆಯನ್ನು ಬಾಗಿಸಿ ತನಗೆ ಬೇಕಾದ ದಿಕ್ಕಿನತ್ತ ದೇಹವನ್ನು ಹೊರಳಿಸುತ್ತದೆ.

ಹಕ್ಕಿಗಳಿಗೆ ಆಹಾರ:
ಇವು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಸಮುದ್ರದ ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲೇ ವಾಸಿಸುತ್ತವೆ. ಹಾರುವ ಮೀನುಗಳಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 40 ತಳಿಗಳಿವೆ. ದೇಹ 7ರಿಂದ 12 ಇಂಚು ಉದ್ದವಿರುತ್ತವೆ. ಇವು ಹಾರುವುದು ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿನ ದೊಡ್ಡ ದೊಡ್ಡ ಮೀನುಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಣೆಗಾದರೂ, ನೀರಿನ ಮೇಲಿದ್ದಾಗ ಹಕ್ಕಿಗಳಿಗೆ ಆಹಾರವಾಗುವುದೂ ಇದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಮೀನುಗಾರರು ಇವುಗಳನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಹಿಡಿಯುತ್ತಾರೆ. ಬೆಳಕಿಗೆ ಆಕರ್ಷಿತವಾಗುವ ಇವು ಹುಣ್ಣಿಮೆ ಚಂದ್ರನನ್ನು ಕಂಡು ಮೇಲಕ್ಕೆ ಜಿಗಿಯುತ್ತವಂತೆ. 
2008ರ ಮೇನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಹಾರುವ ಮೀನು 45 ಸೆಕೆಂಡುಗಳ ಕಾಲ ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ತೇಲಿಕೊಂಡು ಸಾಗಿದ್ದನ್ನು ಚಿತ್ರೀಕರಿಸಲಾಯಿತು ಸದ್ಯಕ್ಕೆ ಇದು ದಾಖಲೆ ಎನಿಸಿದೆ.   

ಗರಗಸ ಮೀನು!

ಈ ಮೀನಿನ ಚುಂಚು ಉದ್ದವಾಗಿ ಅದಕ್ಕೆ ಗರಗಸದಂತೆ ಹಲ್ಲು ಇರುವುದರಿಂದ ಗರಗಸ ಮೀನು ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಇದರ ಸಹಾಯದಿಂದ ತನ್ನ ವೈರಿಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡುವುದಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಬೇರೆ ಮೀನುಗಳನ್ನು ಬೇಟಿಯಾಡಿ ಹೊಟ್ಟೆ ತುಂಬಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಅಳಿವಿನ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಸಾಗರದ ಜೀವಿಗಳ ಪಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿರುವ ಈ ಮೀನಿನ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಹೆಸರು ಪ್ರಿಸ್ಟಸ್.  ಶಾರ್ಕ್ ಗಳ ಜಾತಿಗೆ ಸೇರಿದೆ. ಇಂಗ್ಲಿಷ್ನಲ್ಲಿ ಸಾ- ಫಿಶ್ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಸಮಶೀತೋಷ್ಣ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಗರಗಸ ಮೀನುಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಇವು ಸುಮಾರು 30 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಬದುಕುವ
ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿವೆ. 

ಬೇಟೆ ಆಡುವ ಗರಗಸ:
ಇದರ ಮೂತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಗರಗಸಕ್ಕೆ ಎರಡೂ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ತಲಾ 20 ಹಲ್ಲುಗಳು ಇರುತ್ತವೆ. ಆದರೆ, ಅವು ನಿಜವಾದ ಹಲ್ಲುಗಳಲ್ಲ. ಮೀನಿನ ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಬಾಯಿಯಲ್ಲಿ ಅದರ ನಿಜವಾದ ಹಲ್ಲುಗಳು ಇರುತ್ತದೆ. ಈ ಹಲ್ಲುಗಳು ಚಿಕ್ಕದಾಗಿರುತ್ತವೆ.
ಗರಗಸವನ್ನು ಬೇಟೆ ಆಡಲು ಮಾತ್ರ ಬಳಸುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಬೇಟೆ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಹಾದುಹೋದಾಗ ಅವು ರವಾನಿಸುವ ವಿದ್ಯುತ್ಕಾಂತೀಯ ಸಂಜ್ಞೆಗಳನ್ನು ಗ್ರಹಿಸುತ್ತದೆ.
ಗರಗಸ ಮೀನಿನ ದೇಹದ ಕಾಲು ಭಾಗದಷ್ಟು ಉದ್ದವಿರುತ್ತದೆ. ಗಸಗಸ ಮೀನು 18ರಿಂದ 25 ಅಡಿಯಷ್ಟು ಉದ್ದ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಅದರ ಗರಗಸ ಮೂತಿ  ಮೂರರಿಂದ ನಾಲ್ಕು ಅಡಿಯಷ್ಟು ಉದ್ದವಿರುತ್ತದೆ. ಬಲಿತ ಮೀನು ಸುಮಾರು 300 ಕೆ.ಜಿ. ಭಾರವಿರುತ್ತದೆ. ಆಳವಿಲ್ಲದ ಸಮುದ್ರ ಕರಾವಳಿ ನೀರಿನಲ್ಲಿ, ನದಿಗಳು ಮರಳಿನ ತಳವಿರುವ ನದಿ ಮತ್ತು ತೊರೆಗಳಲ್ಲಿ ಇವು ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಶಾರ್ಕ್ ಗಳಂತೆಯೇ ಅಗಲವಾದ ರೆಕ್ಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಅದರಂತೆಯೇ ಬಾಲವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮೀನಿನ ಮೇಲ್ಮೈ ಮಣ್ಣನ್ನು ಹೋಲುವ ಕಂದುಬಣ್ಣವಿರುತ್ತದೆ.

ಬಲೆಗೆ ಸಿಲುಕುವ ಮೂತಿ:
ಇದು ಸದಾ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಅಡಗಿ ಕುಳಿತು ವೈರಿಗಳ ಮೇಲೆ ಗರಗಸದ ಮೂತಿಯಿಂದ ದಾಳಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಒಂದುವೇಳೆ ದಾಳಿ ಮಾಡುವಾಗ ಹಲ್ಲುಗಳು ಮುರಿದುಹೋದರೆ, ಅವುಗಳನ್ನು ಮತ್ತೆ ಪುನಃ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಆದರೆ, ಗರಗಸದಂತಹ ಚುಂಚೇ ಈ ಮೀನಿನ ಪ್ರಾಣಕ್ಕೆ ಎರವಾಗಿದೆ. ದೇಹದ ಯಾವುದೇ ಭಾಗ ಬಲೆಯಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಿಹಾಕಿಕೊಂಡರೆ ಅದನ್ನು ಹರಿದು ತುಂಡು ಮಾಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಈ ಮೀನಿಗೆ ಇದೆ.  ಆದರೆ, ಮೀನಿನ ಚುಂಚು ಬಲೆಗಳಿಗೆ ಸುಲಭವಾಗಿ ಸಿಕ್ಕಿಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ ಅದರಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಅಲ್ಲದೆ ಈ ಮೀನಿಗೆ ವೇಗವಾಗಿ ಈಜಲು ಬರುವುದಿಲ್ಲ. ಅತಿಯಾದ ಮೀನುಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಸಂತಾನ ನಷ್ಟದಿಂದಾಗಿ ಈ ಮೀನು ಅಳಿವಿನ ಅಂಚಿಗೆ ತಲುಪಿದೆ.

ಬಾಲಕ್ಕೆ ಭಾರಿ ಬೇಡಿಕೆ:
ಶಾರ್ಕ್  ಮೀನಿನಷ್ಟೇ ಬೆಲೆಯಿರುವ ಇದರ ಬಾಲವನ್ನು ಹೊರ ದೇಶಗಳಿಗೆ ರಫ್ತು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ಈ ಮೀನಿನ ಬಾಲದ ಸೂಪಿಗೆ ಅತಿ ಬೇಡಿಕೆ ಇದೆ. ಈ ಮೀನಿನ ಮೇಲೆ ನಾಮ ಇರುವ ಗುರುತು ಕಂಡುಬಂದರೆ, ದೇವರ ಮೀನು ಎನ್ನುವ ನಂಬಿಕೆ ಮೀನುಗಾರರಲ್ಲಿದೆ. ಅವು ಸಿಕ್ಕರೆ, ಮರಳಿ ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ಬಿಟ್ಟು, ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ತೊಂದರೆ ಆಗದೇ ಇರಲಿ ಎಂದು ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರಂತೆ. 

 

ಗುಲಗಂಜಿ

ವಿಷತುಂಬಿದ ಸೌಂದರ್ಯ!

ಗುಲಗಂಜಿಯೊಂದಿಗೆ ಮಕ್ಕಳು ಆಟವಾಡುತ್ತಾರೆ. ಹಿರಿಯರು ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ನಾನಾ ಕತೆಗಳನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಅಕ್ಕಸಾಲಿಗರು ಅದನ್ನು ಸಾಲಾಗಿ ಪೋಣಿಸಿ ಹಾರಕಟ್ಟುತ್ತಾರೆ. ನೋಡಲು ಕೃತಕ ವಸ್ತುವಿನಂತೆ ಕಂಡರೂ, ಇದೊಂದು ಪ್ರಕೃತಿದತ್ತವಾಗಿ ಬಂದ ಸಂಪತ್ತು. ಕಡು ಕೆಂಪಗಿನ ತುದಿಯಲ್ಲಿ ಕಪ್ಪು ಟೋಪಿಯಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಬೀಜ ಎಷ್ಟು ಸುಂದವೋ, ಅಷ್ಟೇ ಭಯಾನಕ ವಿಷವನ್ನು ತನ್ನೊಳಗೆ ತುಂಬಿಕೊಂಡಿದೆ! 

ಗುಲಗಂಜಿ ದ್ವಿದಳ ಸಸ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಡುವ ಒಂದು ಬೀಜ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಳಿ, ಕೆಂಪು ಮತ್ತು ಕಪ್ಪು ಹೀಗೆ ಮೂರು ಪ್ರಕಾರಗಳಿವೆ. ಗುಲಗಂಜಿ ಮನಮೋಹಕ ಬಣ್ಣವುಳ್ಳದ್ದಾಗಿದ್ದು, ಇದರ ಗಾತ್ರ ತೊಗರಿ/ಹಲಸಂದೆ ಕಾಳಿನಷ್ಟಿರುತ್ತದೆ. ಕಡುಕೆಂಪಿನ ತುದಿಯಲ್ಲಿ ಕಪ್ಪು ಚುಕ್ಕೆ ಇರುವ ಇದರ ಸೌಂದರ್ಯಕ್ಕೆ ಮನಸೋಲದ ಮಕ್ಕಳಿಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಇದು ನೋಡಲು ಎಷ್ಟು ಸುಂದರವೋ ಅಷ್ಟೇ ವಿಷಕಾರಿ ಕೂಡ! ಗುಲಗಂಜಿಯಲ್ಲಿ ಅಬ್ರಿನ್ ಎನ್ನುವ ಅಪಾಯಕಾರಿಯಾದ ಅಂಶವಿದೆ. ಇದು ನಾಗರಹಾವಿನ ವಿಷಕ್ಕಿಂತಲೂ ತೀಕ್ಷ್ಣವಾಗಿದೆ! ಏಬ್ರಸ್ ಪ್ರಿಕಟೋರಿಯಸ್- ಗುಲಗಂಜಿಯ ಸಸ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹೆಸರು. ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ನಲ್ಲಿ ಇದಕ್ಕೆ ಇಂಡಿಯನ್ ಲಿಕೋರಿಸ್ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.

 ಚೀನಿಯರ ಪ್ರೇಮದ ಸಂಕೇತ.
ಭಾರತ, ಮಲೇಷ್ಯಾ, ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾ ದೇಶಗಳು ಗುಲಗಂಜಿಯ ತವರು. ಚೀನಾದೇಶದಲ್ಲಿ ಗುಲಗಂಜಿಯು ಪ್ರೀತಿಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ. ಅಕ್ಕಸಾಲಿಗರು ಹಿಂದಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಬಂಗಾರವನ್ನು ತೂಕಮಾಡಲು ಗುಲಗಂಜಿಯ ಬೀಜವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರು. ವಿಶೇಷವೆಂದರೆ, ಗುಲಗಂಜಿಯ ಬೀಜದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ವಿಷವಿದ್ದು, ಕಾಂಡ ಎಲೆಗಳಲ್ಲಿ ವಿಷವಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಗುಲಗಂಜಿಯನ್ನು ಕಡಿಯದೇ ಹಾಗೆಯೇ ನುಂಗಿದರೆ, ಆರೋಗ್ಯದ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವುದಿಲ್ಲ. ಮಲವಿಸರ್ಜನೆಯ ಮೂಲಕ ದೇಹದಿಂದ ಹೊರಹೋಗುತ್ತದೆ. ಜಗಿದು ಇಲ್ಲವೇ ಪುಡಿಮಾಡಿ ತಿಂದರೆ,  ಅಪಾಯ ತಪ್ಪಿದ್ದಲ್ಲ. ಇದರ 3 ಮೈಕ್ರೋಗ್ರಾಂ ವಿಷ ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಬಲಿಪಡೆಯಬಲ್ಲದು. ವಿಶ್ವಯುದ್ಧದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಗುಲಗಂಜಿ ಬೀಜಗಳನ್ನು ಶತ್ರು ಸೈನಿಕರನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರು ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ದಾಖಲೆಗಳಿವೆ.
ಗುಲಗಂಜಿಯ ವಿಷಭಾದೆಯನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚುವುದು ಸ್ವಲ್ಪ ಕಷ್ಟ. ಅದನ್ನು ತಿಂದ ಬಳಿಕ ಕಂಡುಬರುವ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಮತ್ತು ಮರಣೋತ್ತರ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ವಿಷದ ನಿಖರತೆಯನ್ನು ಪತ್ತೆಮಾಡಬಹುದು. ಇದಕ್ಕೆ ನಿಖರ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಇಲ್ಲ. ಆದರೂ, ಕೂಡಲೇ ವಾಂತಿ ಅಥವಾ ಭೇದಿ ಮಾಡಿಸುವ ಮೂಲಕ ವಿಷ ಏರುವ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬಹುದು.

ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ:
ಜಾನುವಾರುಗಳು ಗುಲಗಂಜಿಯನ್ನು ತಿಂದ ತಕ್ಷಣ ಸಾಯುವುದಿಲ್ಲ. ಮೇವನ್ನು ತಿಂದು ಮೆಲಕುಹಾಕುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ವಿಷ ನಿಧಾನವಾಗಿ ದೇಹವನ್ನು ಪಸರಿಸುತ್ತದೆ. ಬಾಯಲ್ಲಿ ಜೊಲ್ಲು ಹೆಚ್ಚುತ್ತದೆ. ಮೂಗಿನಲ್ಲಿ ಅತಿಯಾದ ಸಿಂಬಳ, ರಕ್ಷ ಮಿಶ್ರಿತ ಭೇದಿ, ಬಾಯಲ್ಲಿ ಹುಣ್ಣು ದೇಹದಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಅಂಶ ಕಡಿಮೆಯಾಗುವುದು. ಬಾಯಾರಿಕೆ, ನಿತ್ರಾಣ ಮತ್ತಿತರ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಈ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಕಂಡುಬಂದರೆ ರಾಸುಗಳಿಗೆ ನಡೆದಾಡಲೂ ಆಗುವುದಿಲ್ಲ. ಪಾಶ್ರ್ವವಾಯುವುಗೆ ತುತ್ತಾಗುತ್ತವೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಸಾವಿನದವಡೆಯತ್ತ ಸಾಗುತ್ತವೆ.

ವಿಷವಾಗಿದ್ದು ಹೇಗೆ?
ಗುಲಗಂಜಿ ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುವ ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಳೆ ಸಸ್ಯ. 10 ಅಡಿ ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಗುಲಗಂಜಿ ಗಿಡ ಹಳದಿ ಬಣ್ಣದ್ದಾಗಿದ್ದು, ಕೆಂಪು ಹೂವುಗಳನ್ನು ಬಿಡುತ್ತದೆ. ಹೂವು ಮೂರರಿಂದ ಐದು ಸತ್ತು ಬೀಜಗಳನ್ನು ಬಿಡುತ್ತದೆ. ಈ ಸಸ್ಯಗಳು ನೀರು, ಗಾಳಿ ಮತ್ತು ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿರುವ ವಿಷಕಾರಿ ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಹೀರಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಗುಲಗಂಜಿ ಬೀಜದಲ್ಲಿ ಬರಿ ವಿಷವೇ ತುಂಬಿಕೊಂಡಿದೆ.

ಜಾನಪದ ಕತೆ:
ಗುರಗಂಜಿಯ ಕುರಿತು ಅನೇಕ ಜಾನಪದ ಕತೆಗಳು ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿವೆ. ಗುಲಗಂಜಿ ಬೀಜವನ್ನು ಒಂದನ್ನೊಂದು ಪೋಣಿಸಿ ಆಭರಣಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.