ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ಕಟ್ಕಟ್ಕಟ್...ಎನ್ನುವ ಹೊಲಿಗೆಯಂತ್ರದ ಶಬ್ದ ಕೇಳಿಸಿದರೆ, ಅದು ಮರಕುಟಿಕದ್ದೇ ಪಕ್ಕಾ. ಇತರೆಲ್ಲಾ ಹಕ್ಕಿಗಳು ಕಸಕಡ್ಡಿಗಳಗೂಡಿನಲ್ಲಿ ಮರಿಗಳನ್ನು ಇಟ್ಟರೆ, ಮರಕುಟಿಕ ಮರದ ಪೊಟರೆಯಲ್ಲಿ ಮರಿಮಾಡುತ್ತದೆ. ಈ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಇವು ಮರದಲ್ಲಿ ರಂಧ್ರ ಕೊರೆಯುವುದು. ಮರಕುಟಿಕ ಸೆಕೆಂಡಿಗೆ 20 ಬಾರಿ ಮರಕ್ಕೆ ಕೊಕ್ಕಿನಿಂದ ಹೊಡೆಯಬಲ್ಲದು. ಮರಕುಟಿಕ ರಂಧ್ರಕೊರೆಯುವಾಗ ಗಂಟೆಗೆ 18 ಕಿ.ಮೀ.ವೇಗದಲ್ಲಿ ಕೊಕ್ಕನ್ನು ಬಡಿಯುತ್ತದೆ. ಇವು ಎಷ್ಟೇ ಜೋರಾಗಿ ಕೊಕ್ಕನ್ನು ಕುಟ್ಟಿದರೂ ಅದಕ್ಕೆ ತಲೆನೋವು ಬರುವುದಿಲ್ಲ. ತಲೆಯಲ್ಲಿನ ಗಾಳಿ ಚೀಲಗಳು ಹೊಡೆತದಿಂದ ಮಿದುಳಿಗೆ ಏಟಾಗದಂತೆ ತಡೆಯುತ್ತದೆ.
ದಿನವೊಂದಕ್ಕೆ 8 ಸಾವಿರದಿಂದ 12 ಸಾವಿರ ಬಾರಿ ಮರಕ್ಕೆ ಕೊಕ್ಕನ್ನು ಬಡಿಯುತ್ತದೆ ಮರಕುಟಿಕ!
ಸತ್ತ ಮರಕ್ಕೆ ಕೊಕ್ಕಿನ ಏಟು!
ಮರಕುಟಿಕ ಒಣಗಿದ ಮರಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಪೊಟರೆ ಕೊರೆಯುತ್ತದೆ. ಇವು ಪೊಟರೆ ಕೊರೆದ ಬಳಿಕವೂ ಅದು ಹೆಣ್ಣಿಗೆ ಇಷ್ಟವಾಗದಿದ್ದರೆ ಮತ್ತೊಂದು ಪೊಟರೆ ಕರೆಯುತ್ತದೆ. ಪೊಟರೆಯಲ್ಲಿ ಮರಿಮಾಡಿ ಅವು ಬೆಳೆದು ದೊಡ್ಡದಾಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಸತ್ತ ಮರವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸುತ್ತದೆ. ವರ್ಷ ವರ್ಷವೂ ಹೊಸದಾದ ಗೂಡನ್ನು ನಿಮರ್ಿಸುತ್ತವೆ. ಇವು ತ್ಯಜಿಸಿದ ಪೊಟರೆಗಳಲ್ಲಿ ಗೂಬೆ, ಬ್ಲ್ಯೂ ಬರ್ಡ್ಸ್, ವ್ರೆನ್ ಮುಂತಾದ ಪೊಟರೆಯಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಹಕ್ಕಿಗಳು ಬಂದು ನೆಲೆಸುತ್ತವೆ.
ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಂತ ವಾಸ:
ಮರಕುಟಿಕಗಳಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 183 ಪ್ರಭೇದಗಳಿವೆ. ಕಪ್ಪು, ಬಿಳಿ, ಕೆಂಪು, ಹಳದಿ ಹೀಗೆ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಬಣ್ಣಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾವನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಂತ ವಿವಿಧ ಮರಕುಟಿಕ ಸಂತತಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಕನರ್ನಾಟಕದ ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸುವರ್ಣ ಬೆನ್ನಿನ ಮರಕುಟಿಕವನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು.
ಉದ್ದನೆಯ ಬಲಶಾಲಿ ಕೊಕ್ಕು:
ಮರಕುಟಿಕಗಳು ಮರವನ್ನು ಕೊರೆಯಲು ಅನುಕೂಲವಾಗುವ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ದೇಹ ರಚನೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಮರಕುಟಿಕ ಬಲಶಾಲಿ ಕೊಕ್ಕು ನೇರವವಾಗಿದ್ದು, ತುದಿಯಲ್ಲಿ ಚೂಪಾಗಿದೆ. ಇದರ ಗಟ್ಟಿ ಬಾಲವು ಮರಗಳ ಕಾಂಡವನ್ನು ಆಧಾರಕ್ಕಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಾಯವಾಗಿದೆ. ಜೋಡಿ ಬೆರಳುಗಳಿರುವ ಪಾದದ ಎರಡು ಬೆರಳು ಹಿಂದಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಎರಡು ಬೆರಳು ಮುಂದಕ್ಕೆ ಇದ್ದು ಮರ ಹತ್ತಲು ಮತ್ತು ಬಿಗಿಯಾಗಿ ಹಿಡಿದುಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಪೊಟರೆ ಕೊರೆಯುವಾಗ ಏಳುವ ಮರದ ಚಕ್ಕೆಗಳನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸಲು ಕೊಕ್ಕಿನ ಮೇಲೆ ವಿಶೇಷ ಗರಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಇವುಗಳ ನಾಲಿಗೆ ಉದ್ದವಾಗಿದ್ದು, ಮರದ ತೊಗಟೆಯ ಮೇಲಿನ ಹುಳಹಪ್ಪಟೆಗಳನ್ನು ಹೆಕ್ಕಿ ತಿನ್ನುತ್ತವೆ. ಹಣ್ಣು ಹಂಪಲುಗಳನ್ನು ಸಹ ಮರಕುಟಿಕ ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತದೆ.
ತನ್ನ ಮರಿಗಳಿಗಾಗಿ ಗೂಡು:
ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿಯೇ ಮರಕುಟಿಕ ಮರಗಳನ್ನು ಕುಟ್ಟಿ ಗೂಡು ನಿಮರ್ಮಿಸುತ್ತದೆ. ಹುಟ್ಟುವ ಮರಿಗಳಿಗೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುವ ಸಲುವಾಗಿ ಹೊಂಡದಂತೆ ಗೂಡನ್ನು ಕೊರೆಯುತ್ತದೆ. ಮರಕ್ಕೆ ರಂಧ್ರಕೊರೆಯಲು ಗಂಡು ಹಕ್ಕಿಗೆ ಹೆಣ್ಣು ಮರಕುಟಿಕವೂ ನೆರವು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳ ಮೊಟ್ಟೆ ಇಡುವಿಕೆಯನ್ನು ಹವಾಮಾನಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಬದಲಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಫೆಬ್ರವರಿಯಿಂದ ಜುಲೈ ತಿಂಗಳ ತನಕ ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ಮರಕುಟಿಕದ ಶಬ್ದ ಕೇಳಿಬರುತ್ತದೆ. ಮರಕುಟಿಕ ಜೀವಿತಾವಧಿಯಲ್ಲಿ 10ರಿಂದ 15 ಮರಗಳಿಗೆ ರಂಧ್ರ ತೋಡುತ್ತದೆ.
ಸಂಗಾತಿ ಆಕರ್ಷಿಸಲೂ ಹೌದು!
ಮರಕುಟಿಕ ಕೇವಲ ಗೂಡು ಕಟ್ಟುವ ಸಲುವಾಗಿ ಮಾತ್ರ ಮರಕುಟ್ಟುವುದಿಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ ಸಂವಹನಕ್ಕೂ ಅದೇ ಸಾಧನ. ಪೊಳ್ಳಾದ ಮರಗಳಗನ್ನು ಮತ್ತು ಮರದ ಕೊರಡುಗಳನ್ನು ಕೊಕ್ಕಿನಿಂದ ಕುಟ್ಟಿ ಇನ್ನೊಂದು ಹಕ್ಕಿಗೆ ಸಂದೇಶ ರವಾನಿಸುತ್ತದೆ. ತನ್ನ ಸಂಗಾತಿಯನ್ನು ಆಕಷರ್ಿಸಲು ಇವು ವಿವಿಧ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಮರವನ್ನು ಕುಟ್ಟುತ್ತದೆ. ಗಂಡು ಮತ್ತು ಹೆಣ್ಣು ಎರಡೂ ಈ ಕ್ರಿಯೆ ನಡೆಸುತ್ತವೆ. ಮರಕುಟಿಕ ಮರಕುಟ್ಟುವ ಶಬ್ದ ಕಾಡಿನನ ತುಂಬೆಲ್ಲಾ ಕೇಳಿಬರುತ್ತದೆ.
ವಿಪರ್ಯಾಸವೆಂದರೆ, ಇಂದು ನಗರೀಕರಣದ ಹಾವಳಿಯಿಂದಾಗಿ ಮರಕುಟಿಕಗಳಿಗೆ ಗೂಡು ನಿಮರ್ಮಿಸಲು ಸೂಕ್ತವಾದ ಒಣಗಿದ ಮರಗಳು ಸಿಗುತ್ತಿಲ್ಲ. ಹೀಗಾಗಿ ಸಂತತಿ ಕೊರತೆಯಿಂದ ಮರಕುಟಿಕಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಕ್ಷೀಣಿಸುತ್ತಿದೆ.
ವಿಪರ್ಯಾಸವೆಂದರೆ, ಇಂದು ನಗರೀಕರಣದ ಹಾವಳಿಯಿಂದಾಗಿ ಮರಕುಟಿಕಗಳಿಗೆ ಗೂಡು ನಿಮರ್ಮಿಸಲು ಸೂಕ್ತವಾದ ಒಣಗಿದ ಮರಗಳು ಸಿಗುತ್ತಿಲ್ಲ. ಹೀಗಾಗಿ ಸಂತತಿ ಕೊರತೆಯಿಂದ ಮರಕುಟಿಕಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಕ್ಷೀಣಿಸುತ್ತಿದೆ.