ಜಂತರ್ ಮಂತರ್ ಎಂಬ ಪುರಾತನ ತಾರಾಲಯ

ಇಂದಿನ ತಾಂತ್ರಿಕ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಬೆರಳಿನ ತುದಿಯಲ್ಲೇ ನಮಗೆ ಬೇಕಾದ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ಪಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಿದೆ. ಶತಮಾನಗಳ ಹಿಂದೆ ಕಾಲ, ಗ್ರಹಣ ಮತ್ತು ಅನೇಕ ಖಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಬಗ್ಗೆ ಬಯಲಿನಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿರುವ ಕಟ್ಟಡ, ಗೋಪುರ ಮತ್ತು ಗೋಲಾಕಾರದ ರಚನೆಯ ಸಹಾಯದಿಂದ ನಿಖರವಾಗಿ ಅರಿಯುತ್ತಿದ್ದರು. ಜಂತರ್ ಮಂತರ್ ಎನ್ನುವುದು ಈ ವಿಸ್ಮಯಕಾರಿ ಗಡಿಯಾರ ಮಾಪನ ಹೊಂದಿರುವ ಧಾಮ. ಜಂತರ್ ಅಂದರೆ ಯಂತ್ರ ಎಂತಲೂ ಮಂತರ್ ಅಂದರೆ ಸೂತ್ರ ಎಂದೂ  ಅರ್ಥವಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಜಂತರ್ ಮಂತರ್ ಅಂದರೆ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ ಯಂತ್ರ ಎಂದು ಅರ್ಥ ಕಲ್ಪಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ದೇಶದ ಐದು ಅತಿದೊಡ್ಡ ಖಗೋಳ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ 

ಜಂತರ್ ಮಂತರ್ ಕೂಡಾ ಒಂದು.

ದೇಶದ ಐದು ಕಡೆ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿತ್ತು:
ಪ್ರಸ್ತುತ ರಾಜಸ್ಥಾನದ ಜೈಪುರ ಮತ್ತು ದೇಶದ ರಾಜಧಾನಿ ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಜಂತರ್ ಮಂತರ್ ರಚನೆಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. ಜೈಪುರದಲ್ಲಿರುವ ಜಂತರ್ ಮಂತರ್ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡದಾಗಿದ್ದು, ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ ಪಡೆದಿದೆ. ರಜಪೂತ ದೊರೆ ಸವಾಯ್ ಜಯಸಿಂಗ್ ಈ ರಚನೆಗಳ ನಿರ್ಮಾಣಕಾರ. ದೇಶದ ಒಟ್ಟು ಐದು ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ರಚನೆಯನ್ನು ನಿಮರ್ಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ದೆಹಲಿ ಮತ್ತು ಜೈಪುರ್ಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಮಥುರಾ, ವಾರಾಣಸಿ ಹಾಗೂ ಉಜ್ಜಯಿನಿಗಳಲ್ಲಿ ಈ ರಚನೆಯನ್ನು ಜೈಸಿಂಗನು ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದನು. 1724ರಿಂದ 1738ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಈ ರಚನೆಗಳು ನಿಮರ್ಾಣಗೊಂಡಿವೆ. 1724ರಲ್ಲಿ ದೆಹಲಿ, 1728ರಲ್ಲಿ ಜೈಪುರ, 1734ರಲ್ಲಿ ಉಜ್ಜಯಿನಿ,  1737ರಲ್ಲಿ ವಾರಾಣಸಿ ಹಾಗೂ 1738ರಲ್ಲಿ ಮಥುರಾದಲ್ಲಿ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಬಗ್ಗೆ ದಾಖಲೆಗಳಿವೆ.

ತಾರಾ ಮಂಡಲ, ಗ್ರಹಣಗಳನ್ನು ತಿಳಿಯಲು ಬಳಕೆ:
ಈ ರಚನೆಗಳ ಹಿಂದಿರುವ ಉದ್ದೇಶವೆಂದರೆ ಖಗೋಳಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಅವಲೋಕಿಸುವುದು. ತಾರಾ ಮಂಡಲದಲ್ಲಾಗುವ ಹಲವು ಬದಲಾವಣೆಗಳು, ಗ್ರಹಣಗಳನ್ನು ತಿಳಿಯುವುದು. ಒಟ್ಟು 14 ಬಗೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಜಾಮಿತಿಯ (ರೇಖಾಗಣಿತ) ರಚನೆಯನ್ನು ಜೈಪುರದ ಜಂತರ್ ಮಂತರ್ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯದಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು. ವಿವಿಧ ಭಂಗಿ ಹಾಗೂ ಕೋನಗಳಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲಾದ ಈ ರಚನೆಯನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅಂದಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ತಾರೆಗಳ ಭ್ರಮಣೆ, ಗ್ರಹಣ, ಭೂಮಿಯ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆಗಳ ಕುರಿತು ತಿಳಿಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಜೈಪುರದಲ್ಲಿರುವ ಜಂತರ್ ಮಂತರ್ನಲ್ಲಿ ಸಾಮ್ರಾಟ್ ಯಂತ್ರ ಎಂಬ ರಚನೆಯು ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ  ದೊಡ್ಡದಾಗಿದ್ದು, 90  ಅಡಿಗಳಷ್ಟು ಎತ್ತರವಿದೆ. ಇದರ ಮುಖವು ಜೈಪುರ ನಗರದ ಅಕ್ಷಾಂಶಕ್ಕೆ 27 ಡಿಗ್ರಿಯಷ್ಟು ಕೋನದಲ್ಲಿ ನಿಮರ್ಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ರಚನೆಯು ದಿನದ ಸಮಯವನ್ನು ತನ್ನ ನೆರಳಿನ ಮೂಲಕ ಕರಾರುವಕ್ಕಾಗಿ ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿನ  ಪ್ರತಿಯೊಂದು ರಚನೆಯು ಅಳತೆ ಮಾಪನವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಉತ್ತಮ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಮಾರ್ಬಲ್ ಮತ್ತು ಕಲ್ಲುಗಳಿಂದ ಜಂತರ್ ಮಂತರ್  ನಿಮರ್ಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಳತೆಯನ್ನು ಕರಾರುವಕ್ಕಾಗಿ ಮುದ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. 1948ರಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ಮಾರಕ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಗಿದೆ.  ಯುನೆಸ್ಕೋದ ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರೆ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮೂಲದಲ್ಲಿದ್ದ ಹಿತ್ತಾಳೆಯ ಫಲಕಗಳ ಬದಲು ಅಮೃತ ಶಿಲೆಯ ಫಲಕಗಳನ್ನು ಈಗ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಗಡಿಯಾರದಷ್ಟೇ ನಿಖರ ಸಮಯ!
ಸಾಮ್ರಾಟ್ ಯಂತ್ರವು ಎಷ್ಟು ನಿಖರವಾಗಿದೆ ಅಂದರೆ ಜೈಪುರದ ಸಮಯಕ್ಕೆ ಕೇವಲ ಎರಡು ಕ್ಷಣಗಳ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿದೆ. ಸಾಮ್ರಾಟ್ ಯಂತ್ರದ ಸನ್ ಡಯಲ್ (ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕಿನಿಂದ ಸಮಯ ಹೇಳುವ ಗಡಿಯಾರ)ನ ನೆರಳು ಪ್ರತಿ ಸೆಕೆಂಡಿಗೆ ಒಂದು ಮಿ.ಮೀ.ಗಳಷ್ಟು ದೂರ ಚಲಿಸುತ್ತದೆ. ಇಂದಿಗೂ ಹಲವು ಜ್ಯೋತಿಷಿಗಳಿಂದ ಮದುವೆ ಮುಂಜಿಯಂತಹ ಶುಭ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗೆ ಮುಹೂರ್ತವನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ಜಂತರ್- ಮಂತರ್ ಉಪಯೋಗಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. 

ಇತರ  ಯಂತ್ರಗಳು: 
ಇಲ್ಲಿರುವ ಇತರ ಪ್ರಮುಖ ಸಲಕರಣೆಗಳೆಂದರೆ, ಧ್ರುವ, ದಕ್ಷಿಣ, ನಾರಿವಾಲಯ, ರಾಶಿವಲ್ಯಗಳು, ಸಣ್ಣ ಸಾಮ್ರಾಟ್, ದೊಡ್ಡ ಸಾಮ್ರಾಟ್, ವೀಕ್ಷಕರ ಸ್ಥಾನ, ದಿಶಾ, ರಾಮ ಯಂತ್ರ, ಕಪಾಲಿ ಯಂತ್ರ, ಚಕ್ರ ಯಂತ್ರ,  ರಾಸಿವಾಲಯ ಯಂತ್ರ,  ಪಾಲ್ಭಾ ಯಂತ್ರ, ಜೈಪ್ರಕಾಶ್ ಯಂತ್ರ ದಿಗಾಂತ ಯಂತ್ರಗಳು.

ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಉಪ್ಪಿನ ಮರುಭೂಮಿ!

ಗುಜರಾತಿನ ಕಚ್ ಮರುಭೂಮಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಿರುವ ರಣ್ ಪ್ರದೇಶ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಉಪ್ಪಿನಿಂದ ಆವೃತ್ತವಾಗಿದೆ. ಇದು ಜಗತ್ತಿನ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಉಪ್ಪಿನ ಮರುಭೂಮಿ! ಇಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಿ ಕಣ್ಣು ಹಾಯಿಸಿದರೂ ಬರೀ ಉಪ್ಪು ಮಣ್ಣು. ಬೂದು, ಕಪ್ಪು, ಬಳಿ ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿ ಮಿನುಗುವ ಲವಣಗಳೇ ಕಾಣುತ್ತವೆ. 7,505 ಚದರ್ ಕಿ.ಮೀ.ಯಷ್ಟು ವಿಶಾಲ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಉಪ್ಪಿನ ಮರುಭೂಮಿ ವ್ಯಾಪಿಸಿದೆ. ಕುಟ್ಜಿ ಜನಾಂಗ ಇಲ್ಲಿನ ಮೂಲ ನಿವಾಸಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಗ್ರೇಟರ್ ರಣ್ ಮತ್ತು ಲಿಟ್ಲ್ (ಚಿಕ್ಕ) ರಣ್ ಎಂಬುದಾಗಿ ಎರಡು ಭಾಗಗಳಾಗಿ ಮರುಭೂಮಿ ವಿಂಗಡನೆಗೊಂಡಿದೆ. 

 

ನಿರ್ಮಾಣಗೊಂಡಿದ್ದು ಹೇಗೆ?
ಮರುಭೂಮಿಯ ಇನ್ನೊಂದು ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸಮುದ್ರವಿದೆ. ರಣ್ ಮರುಭೂಮಿ ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟಕ್ಕಿಂತ 15 ಮೀಟರ್ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದೆ. ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿ ಸಮುದ್ರದ ನೀರು ಮರುಭೂಮಿಗೆ ನುಗ್ಗುತ್ತದೆ. ಮಳೆಗಾಲ ಮುಗಿದ ಬಳಿಕ ಈ ನೀರೆಲ್ಲಾ ಅಲ್ಲೇ ಇಂಗಿ ಉಪ್ಪಿನ ಅಂಶ ಶೇಖರಣೆಯಾಗುತ್ತದೆ.  ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ನೀರು ಬತ್ತಿಹೋದಾಗ ರಣ್ನ ಜವುಗು ಉಪ್ಪಿನ ಪದರಗಳು ಬಿಳಿ ಹಿಮಪಾತದಂತೆ ಕಾಣುತ್ತವೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಇದೊಂದು ಉಪ್ಪಿನ ಮರುಭೂಮಿ ಎನಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ರಣ ಎಂಬ ಶಬ್ದ ಹಿಂದಿಯಿಂದ ಬಂದಿದ್ದು. ಹಿಂದಿಯಲ್ಲಿ ರಣ ಅಂದರೆ ಮರುಭೂಮಿ ಎಂದರ್ಥ.

ಸಿಂಧು ನದಿಯ ಕೆಸರು:  
ಶತಶತಮಾನಗಳಿಂದ ಬನಾಸ್, ಲೂನಿ, ಸರಸ್ವತಿ, ರೂಪೆನ್ ನದಿಗಳ ಕೆಸರುಗಳು ರಣ್ ಮರುಭೂಮಿಯನ್ನು ಜವುಗು ಪ್ರದೇಶವನ್ನಾಗಿ ರೂಪಿಸಿವೆ. 1917ರಲ್ಲಿ ಎರಗಿದ ಭೂಕಂಪದಿಂದಾಗಿ ಸಿಂಧು ನದಿ ಪಶ್ಚಿಮದ ಕಡೆ ಹರಿಯಲು ಆರಂಭಿಸಿದ ಪರಿಣಾಮ ರಣ್ ವಿಶಾಲವಾದ ಲವಣಾಂಶಯುಕ್ತ ಮರುಭೂಮಿಯ ನಿಕ್ಷೇಪವಾಯಿತು. ಇಂದು ಇಲ್ಲಿ ಹೇರಳ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಉಪ್ಪನ್ನು ಹೊರತೆಗೆಯಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇದರಿಂದ ನೈಸಗರ್ಿಕ ಸೌದರ್ಯಕ್ಕೆ ಧಕ್ಕೆ ಉಂಟಾಗಿದೆ. ಇತ್ತೀಚಿನ ಸಂಶೋಧನೆಗಳಲ್ಲಿ ಹರಪ್ಪ ನಾಗರಿಕತೆಯ ಕುರುಹುಗಳು ಇಲ್ಲಿ ಪತ್ತೆಯಾಗಿವೆ.

ಕಾಡು ಕತ್ತೆಗಳ ಅಭಯಾರಣ್ಯ:
ಇದೊಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣವೂ ಹೌದು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದ ಜೀಪಿನಲ್ಲಿ ಮರುಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಸುತ್ತಾಡಬಹುದು. ಅಲ್ಲದೆ, ಒಂಟೆ ಸಫಾರಿಯನ್ನೂ ಕೈಗೊಳ್ಳಬಹುದು. ಲಿಟ್ಲ್ ರಣ್ ಭಾರತೀಯ ಕಾಡು ಕತ್ತೆಗಳಿಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ. ಎತ್ತರದ ದ್ವೀಪ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕತ್ತೆಗಳು ವಾಸಿಸುತ್ತವೆ. ಲಿಟ್ಲ್ ರಣ್ ಮರುಭೂಮಿಯನ್ನು ಕಾಡುಕತ್ತೆಗಳ ಅಭಯಾರಣ್ಯ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಅತೀ ಉಷ್ಣ ಪ್ರದೇಶ:
ಇದು ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ಉಷ್ಣ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಒಂದು. ಇಲ್ಲಿನ ಸಾಮಾನ್ಯ ಉಷ್ಣಾಂಶವೇ 41 ರಿಂದ  49 ಡಿಗ್ರಿಯ ವರೆಗೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಡಿಸೆಂಬರ್ ಮಧ್ಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ರಣ್ ಉತ್ಸವ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಉತ್ಸವ ನಡೆಯುವ  ಸಂದರ್ಭ ಈ ಮರುಭೂಮಿ ವೀಕ್ಷಣೆಗೆ ಪ್ರಶಸ್ತವಾದ ಸಮಯ. ಈ ವೇಳೆ ಇಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರದ ವತಿಯಿಂದ ನೂರಾರು ಟೆಂಟ್ಗಳನ್ನು ಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ. ಜನರಿಗೆ ಮರುಭೂಮಿ ತೋರಿಸಲು ವಿಶೇಷ ಸೌಲಭ್ಯ ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಫೋಟೋಗ್ರಫಿ ಹಾಗೂ ಪಕ್ಷಿ ವೀಕ್ಷಣೆಗೆ ಇದು ಹೇಳಿ ಮಾಡಿಸಿದ ತಾಣ. ಗೂಬೆ, ನೆಲಗುಬ್ಬಿಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು. ರಣ್ ಮರುಭೂಮಿ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಗಡಿಗೆ ತೀರಾ ಸಮೀಪವಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಭೇಟಿ ನೀಡಲು ಪೊಲೀಸರಿಂದ ಮೊದಲೇ ಅನುಮತಿ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು!

ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿಗಳ ತವರು ಹವಾಯಿ ದ್ವೀಪ ಸಮೂಹ

ಲಕ್ಷಾಂತರ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿಯ ನಿರಂತರ ಆಟದಿಂದ ಉಂಟಾದದ್ದೇ ಈ ಹವಾಯಿ ದ್ವೀಪ ಸಮೂಹ.
ಸನಿಹದಿಂದ ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿಗಳನ್ನು ನೋಡಲು ಹವಾಯಿ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಶಸ್ತವಾದ ಸ್ಥಳ. ಹವಾಯಿ ದ್ವೀಪಗಳು ಸುಮಾರು 137 ಸಣ್ಣ ಸಣ್ಣ ದ್ವೀಪಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ದ್ವೀಪಮಾಲೆ. ಅಗ್ನಿ ಪರ್ವತಗಳ ಶಿಖರ ವೃಂದವೇ ಇಲ್ಲದೆ.
ಸುಂದರ ಸಮುದ್ರ ತೀರಗಳು, ವರ್ಣರಂಜಿತ ಉಡುಗೆ ತೊಡುಗೆಗಳು, ವಿಶಿಷ್ಟ ಭಾಷೆ ಸಂಗೀತ, ಆಚರಣೆಗಳು, ಹಸಿರು ಕಾನನಗಳು,  ಬೆಂಕಿ ಕಾರುವ ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿಗಳು, ಮೋಹಕ ಜಲಪಾತಗಳು ಹೀಗೆ ಎಲ್ಲರೀತಿಯ ಪೃಕೃತಿ ಸೊಗಸನ್ನು ಈ ದ್ವೀಪ ಸಮೂಹಗಳೊಂದರಲ್ಲಿಯೇ ಕಾಣಬಹುದು.

ದ್ವೀಪ ಸಮೂಹ:
ಹವಾಯಿ ದ್ವೀಪ ಸಮೂಹದಲ್ಲಿ ಕ್ವಾಹಿ, ಒಹಹೊ, ಮೊಲಕಯಿ, ಲನೈಯಿ, ಮಾಯಿ, ಬಿಗ್ ಐಲೆಂಡ್ ಎಂಬ 6 ದ್ವೀಪಗಳಿವೆ. ಒಂದೊಂದು ದ್ವೀಪದಲ್ಲೂ ಒಂದೊಂದು ವಿಶಿಷ್ಟತೆ. ಇಲ್ಲಿನ ದ್ವೀಪಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಗ್ ಐಲೆಂಡ್ ಅತ್ಯಂತದೊಡ್ಡ ದ್ವೀಪ.
ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿಯಿಂದ  ಹರಿದುಬಂದ ಲಾವಾರಸ ತಣ್ಣಗಾಗಿ ಲಾವಾಕ್ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಎತ್ತ ಕಣ್ಣು ಹಾಯಿಸಿದರೂ ಕಪ್ಪನೆಯ ಲಾವಾ ಶಿಲೆಗಳೇ ಕಂಡು ಬರುತ್ತವೆ.

ವಾಲ್ಕೆನೋ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಪಾರ್ಕ್:
1916ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದ ವಾಲ್ಕೆನೋ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಪಾಕರ್್ನಲ್ಲಿ ಹವಾಯಿ ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿಗಳು ಇಂದಿಗೂ ಜೀವಂತವಾಗಿವೆ.
ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಕಿಲಯಿಯಾ ಮತ್ತು ಮೌನಲೂ ಎಂಬ ಎರಡು ಅಗ್ನಿ ಪರ್ವತಗಳಿವೆ. 1984ರಿಂದಲೂ ಕಿಲಯಿಯಾ ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಸಿಡಿಯುತ್ತಲೇ ಇದೆ.  ಹೀಗಾಗಿ ಕಿಲಯಿಯಾ ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿ ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಸಕ್ರಿಯ ಜ್ವಾಲಾಮುಕಿ ಎನಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. 330000 ಎಕರೆ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಶಿಖರ ವ್ಯಾಪಿಸಿದೆ.
ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿ ಪಾರ್ಕ್ ನ   ಹೃದಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹಬ್ಬಿರುವುದೇ ಕ್ರೇಟರ್ ರೋಡ್. ಇಲ್ಲಿ ಸಂಚರಿಸುವಾಗ ನೆಲದ ಆಳದಿಂದ ಹೊರಹೊಮ್ಮುವ ಬಿಸಿ ಹವೆ (ಸ್ಟೀಮ್ ಮೆಂಟ್ಸ್) ನಮ್ಮನ್ನು ತುಂಬಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.  ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಲು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳಿಗೆ ಇದರಷ್ಟು ಪ್ರಶಸ್ತ ಸ್ಥಳ ಇನ್ನೊಂದಿಲ್ಲ. ಇಲ್ಲಿನ ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಲು ವೀಕ್ಷಣಾಲಯ ಆರಂಭಿಸಿದ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಥಾಮಸ್ ಜಾಗರ್ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ ವೊಂದನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿಲಾಗಿದೆ.

 ಮ್ಯೂಸಿಯಂ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಹಲಿಮಮಾವು ಕಂದಕ ಕಾಣಸಿಗುತ್ತದೆ. ಈ ಕಂದಕ ಸುಮಾರು 2000 ಅಡಿಯಷ್ಟು ಅಗಲ ಮತ್ತು 200 ಅಡಿ ಆಳವಾಗಿದೆ. ಹವಾಯಿಯನ್ ಜನರ ಪಾಲಿಗೆ ಇದು ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿ ದೇವತೆ  "ಪಲೇ" ವಾಸಿಸುವ ಸ್ಥಳ. 70-80 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ  ಈ ಕಂದಕದಲ್ಲಿ ಕುದಿಯುವ ಲಾವಾ ಇತ್ತಂತೆ. ಈಗ ಇಲ್ಲಿ ಲಾವಾ ಕಂಡುಬರದಿದ್ದರೂ ಯಾವಾಗಲೂ ಹೊಗೆ ಉಗುಳುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಇಡೀ ಕ್ರೇಟರ್ ರಿಂಗ್ ರೋಡ್ ಈ ಕಂದಕದ ಸುತ್ತ ಗಿರಕಿಹೊಡೆಯುತ್ತದೆ.
ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿ ಪಾರ್ಕ್  ಇನ್ನೊಂದು ಆಕರ್ಷಣೆ ಚೈನ್ ಆಫ್ ಕ್ರೇಟರ್ಸ್.  ದಟ್ಟ ಕಾನನದ ನಡುವೆ ಹುದುಗಿರುವ ಇದು ಲಾವಾ ಹರಿದಾಗ ಆಗಿದ್ದಂತೆ. ಲಾವಾ ಘನೀಕರಿಸಿ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗಿರುವ ಈ ಗುಹೆಯಲ್ಲಿ ಬರೀ ಕತ್ತಲೇ ತುಂಬಿದೆ.
ಹವಾಯಿಯ ಇನ್ನೊಂದು ವಿಶೇಷತೆ 2 ಲೇನ್ ದಾರಿಗಳು. ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ ಬೇರೆಡೆ ಇರುವಂತೆ ಇಲ್ಲಿ ವೇಗವಾಗಿ ಸಂಚರಿಸುವಂತಿಲ್ಲ.
 
ವರ್ಣಮಾಲೆಯಲ್ಲಿ 12 ಅಕ್ಷರ!
ಹವಾಯಿ ಅಮೆರಿಕದ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದರೂ, ಅಮೆರಿಕದಿಂದ 1500 ಮೈಲಿ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಜಗತ್ತಿನ ಏಕಾಂತ ಸ್ಥಳ ಎಂದೂ ಇದನ್ನು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹವಾಯಿ ಕೇವಲ 6.423 ಚದರ್ ಮೈಲಿ ವಿಸ್ತಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಹವಾಯಿಯನ್ನು ಅಲೋಹಾ ಸ್ಟೇಟ್ ಎಂಬ್ ನಿಕ್ನೇಮ್ ನಿಂದ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹವಾಯಿನ್ ವರ್ಣಮಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಕೇಲವ 12 ಅಕ್ಷರಗಳಿವೆ. ಹವಾಯಿಯ ಧ್ವಜವೂ ಅಮೆರಿಕಕ್ಕಿಂತ ಭಿನ್ನ. ಅದರಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟನ್ಗೂ ಸ್ಥಾನ ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ!